სახლში თუ ინტერნეტი გაქვთ, ესეიგი აუცილებლად გექნებათ Ethernet კაბელიც. დღევანდელ რეალობაში, როდესაც პროვაიდერების უდიდესი ნაწილი ოპტიკური კაბელებით გვაწვდის ინტერნეტს, Ethernet კაბელის საშუალებით ინტერნეტის გადაეცემა მხოლოდ ლოკალურ ქსელებში ხდება. მაგალითად, IP ტელეფონია, სამეთვალყურეო კამერები, Wi-Fi-ს გამავრცელებელი უსადენო წვდომის წერტილები (ე.წ. Access Points) ინტერნეტს სწორედ Ethernet კაბელის მეშვეობით იღებენ. აქ მხოლოდ დიდ საოფისე ინფრასტრუქტურაზე არაა საუბარი, მაგალითად თუ სახლში პერსონალური კომპიუტერი გაქვთ, მაშინ დიდი ალბთობით როუტერსა და კომპიუტერს შორის კავშირიც Ethernet კაბელითაა აწყობილი.
Ethernet კაბელებს “twisted pair” კაბელებსაც უწოდეებენ,
ანუ წყვილი გრეხილი კაბელი. ეს იმიტომ, რომ კაბელის შიგთავსი ჩვენს დნმ-ს წააგავს და
შედგება ორი გრეხილი გულისგან. გულის მასალა ზოგჯერ 100%-ით სპილენძია, ზოგჯერ ნარევი
და ა.შ. კაბელის გამტარუნარიანობა გარკვეულწილად ამ წყვილების დიამეტრზე, ე.წ. „კვეთზეა“
დამოკიდებული. მაგალითად, თუ Cat5e კაბელის
სტანდარტული კვეთი 24AWG არის, რაც როგორც წესი 0,48-0,51მმ დიამეტრის გულებს გულისხმობს,
Cat6 კაბელების კვეთი უკვე 23AWG არის - 0,54-0,57მმ კვეთით.
ელექტრომაგნიტური იზოლაციის მიხედვით, არსებობს Ethernet კაბელის 2 ტიპი:
1) UTP ანუ Unshielded Twisted Pair – ეს არის დღეისათვის ყველაზე ხშირად გამოყენებადი ეზერნეტ კაბელი. UTP კაბელი შედგება 4 ერთმანეთისგან გასხვავებული ფერის წყვილი გულისგან (როგორც ეძახიან “core”). სადენები იმიტომ არის ერთმანეთზე „გადაგრეხილი“ რომ ელექტრომაგნიტური ჯვარედინი გადაკვეთა ე.წ. „crosstalk“ იქნას თავიდან აცილებული.
2) STP ანუ Shielded Twisted Pair – UTP-საგნ განსხვავდება მხოლოდ იმით რომ მისი 4 წყვილი გული სხვადასხვა სახით არის დაცული ელექტრომაგნიტური ზემოქმედებისგან. ეს დაცვა შეიძლება გულისხმობდეს:
ამ ტიპის კაბელები
უფრო მეტად გამოიყენება საწარმოებში, DATA ცენტრებსა და მსხვილ ინფრასტრუქტურულ პროექტებში,
ნაკლებად გამოიყენება სახლებსა თუ ოფისებში.
გარდა ტიპებისა, ეზერნეტ კაბელები ერთმანეთისგან განსხვავდება
კატეგორიების მიხედვითაც - იგივე Category,
შემოკლებით „cat”,
რასაც როგორც წესი მოჰყვება ხოლმე ციფრი, რაც განახლების მაჩვენებელია.
კარგი ამბავი ისაა, რომ ამ კაბელებიდან ნებისმერი რომ
აარჩიოთ „იმუშავებს“, ანუ ინტერნეტს მიიღებთ, იმიტომ რომ ყველა ახალი ვერსიის კაბელი,
ძველთან შესაბამისობაში მოდის. ყველა მათგანი იყენებს RJ45 ეზერნეტ პორტს ან
ჯეკს - კაბელის ბოლოში რომ პლასტმასის პატარა მოწყობილობაა, რისი საშუალებითაც კაბელს
ინტერნეტის როუტერთან ან სხვა ნებისმიერ მოწყობილობასთან ვაკავშირებთ ხოლმე.
მიუხედავად იმისა, რომ ვიზუალურად ერთმანეთს ძალიან
ჰგვანან, ეზერნეტ კაბელები ერთნეთისგან თვისებებით განსხვავდებიან.
დავიწყოთ cat5-სა და cat6-ის შედარებით:
Cat5 არის
ყველაზე გავრცელებული კაბელი, თუმცა დღეს თუ ვინმე cat5-ს ახსენებს, დიდი ალბათობით cat5e-ს გულისხმობს. Cat5 უკვე საკმაოდ მოძველებულია, იმდენად,
რომ შეიძლება ყიდვაც კი გაგიჭირდეთ. Cat5
-ის სისწრაფე წამში მხოლოს 100 მეგაბაიტია, რაც ძალიან ცოტაა. თუ cat5 კაბელს გამოიყენებთ,
თქვენი ინტერნეტი ძალიან ნელა იმუშავებს. სიგრძეში 100 მეტრიანია და სიხშირეც საკმაოდ
დაბალი აქვს - 100 მჰც.
ქართულ რეალობაში, Cat5 კაბელად შეგვიძლია ე.წ. CCA კაბელები მოვიხსენიოთ, ანუ კაბელები, რომლის
გულები სპილენძის ნაცვლად ალუმინისაა და მხოლოდ გარედანაა 20% სპილენძით „დაფარული“.
ასეთი კაბელების გამტარუნარიანობა 100მბ-მდე შემოიფარგლება.
შემდგომი ვერსიაა cat5e. “e” ამ შემთხვევაში არის
„enhanced”-ის შემოკლებული ჩაწერა - რაც გაძლიერებულს ნიშავს. გამოიყენება საკმაოდ
ხშირად, აქვს გაუმჯობესებული გამტარუნარიანობა - 1გბ/წმ 100 მეტრზე, სიხშირე - 100მგჰც.
გაუმჯობესების ერთ-ერთი მიზეზია ის, რომ cat5e კაბელი შედგება 4 წყვილი გულისგან, მაშინ,
როცა cat5-ს მხოლოდ ორი დაწყვილებული სადენი აქვს.
Cat5e-ს მოსდევს cat6 ვერსია, რომელშიც სისწრაფე 1გბ-დან 10 გბ-მდე იზრდება, დისტანცია 55 მეტრი, სიხშირე კი უკვე 250 მჰც-ია. გაუმჯობესებული სიხშირისა და სისწრაფის მიზეზია ის, რომ კაბელში დაწყვილებული გულები ერთმანეთისგან დაშორებულია, შესაბამისად ჯვარედინი გადაკვეთის ალბათობა ნაკლებია, რაც საბოლოო ჯამში ინტერნეტის გადაცემის ხარვეზებს ამცირებს. ამისთვის cat6 კაბელს სპეციალური პლასტმასის ღერძი აქვს კაბელის ცენტრში, რომელიც დაწყვილებულ სადენებს ერთმანეთისგან აშორებს.
Cat6 კარგი ვარიანტია თუ, ვთქვათ, მთელი სახლის დაქსელვას აპირებთ. თუ მცირე დისტანციაზე გინდათ ინტერნეტის გაყვანა - მაგალითად როუტერიდან პერსონალურ კომპიუტერამდე - ერთი ოთახიდან მეორეში, მაშინ cat5e კაბელიც მშვენივრად იმუშავებს.
საინტერესოა, თუ cat6 თავისი 10გბ გამტარუნარინობით
იდეალური კაბელია, მაშინ cat6a რისთვის გამოიგონეს? საქმე იმაშია, რომ cat6a-ს 10 გბ
სიჩქარე აქვს 100 მეტრ მანძილზე, ასევე სიხშირეც გაორმაგებულია - 500მჰც. ისევ და ისევ
თუ მთელი სახლის ან ოფისის დაქსელვას აპირებთ და გინდათ სწრაფი და მგრადი ინტერნეტი
- cat6a კიდევ უფრო გაუმჯობესებული ვარიანტია.
Cat6a-ს შემდეგი ვერსიაა cat7. მისი სიჩქარეც 10გბ-ია, თუმცა აქვს გაუმჯობესებული სიხშირე 600მჰც, რაც ასევე ჯვარედინი დაბრკოლების შემცირებითა გამოწვეული. ამისთვის, cat7-ის დაწყვილებული გულები სათითაოდაა „შეფუთული“ ფოლგირებული საფარით.
Cat7 კაბელი გამოიყენება მაღალტექნოლოგიური აღჭურვილობის
მქონე ოფისებში, ორგანიზაციებში, სადაც ინტერნეტის მდგრადობა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია.
სახლებში - ინდივიდუალური გამოყენებისთვის, არც თუ ისე ხშირად შეხვდებით cat7-ს. აქვე
უნდა გაითვალისწინოთ, რომ Cat5e, Cat6 და Cat6a სტანდარტული RJ45 ტიპის პორტითაა აღჭურვილი,
ხოლო Cat7 კაბელი სპეციალურ GigaGate45 (GG45) კონექტორს
საჭიროებს.
ამ ცხრილში შეგიძლათ სწრაფად გადაავლოთ თვალი მონაცემებს და შეადაროთ ერთმანეთს.
აქვე გეტყვით, რომ არსებობს ბოლო - cat8 ვერსიაც, 2000მჰც
სიხშირით, 25გბ/წმ ან 40გბ/წმ სიჩქარით, თუმცა შეზღუდული დისტანციით - კაბელს მხოლოდ
30 მეტრზე შეუძლია მონაცემების გატარება. Cat8 აუცილებლად არის STP ტიპის და არის სრულად
სპილენძის. გამოიყენება სასერვეროებსა და DATA ცენტრებში.
Telco Systems უკვე 13 წელია რაც საქართველოში კაბელების
ერთ-ერთი უმსხვილესი მომწოდებელია. ვართ RECBER, OdesKabel, YOFC და სხვა წამყვანი გლობალური მწარმოებლების ოფიციალური
პარტნიორები საქართველოში. ჩვენთან არა მხოლოდ უმაღლესი ხარისხის კაბელების შეძენა
შეგიძლიათ, არამედ მიიღებთ კვალიფიციურ კონსულტაციასა და სერვისს, რაც საბოლო ჯამში
თქვენი ინტერნეტ ქსელის სწრაფი და სტაბილური მუშაობის გარანტი იქნება.