GPON თუ EPON?

თუ ინფორმაციული ტექნოლოგიების სფეროთი ინტერესდებით, მაშინ აუცილებლად გეცოდინებათ GPON-სა და EPON-ის შესახებ. ამ ბლოგს სწორედ მათ შორის განსხვავებების გამოვლენას დავუთმობთ, თუმცა თავიდან სჯობს რამდნენიმე სიტყვით განვმარტოთ ზოგადად რა არის PON სისტემა.

პასიური ოპტიკური ქსელი - A passive optical network, შემოკლებით PON, არის სისტემა რომელიც გამოიყენება ტელეკომუნიკაციების ქსელის პროვაიდერების მიერ. ამ სისტემის საშუალებით ოპტიკურ-ბოჭკოვან კაბელებს „მიაქვთ“ ინფორმაცია საბოლოო მომხმარებლის სახლამდე - აბონენტამდე.

როგორ მუშაობს PON?

PON სისტემა შედგება ოპტიკურ ხაზოვანი ტერმინალისგან - იგივე OLT (optical line terminal), რომელიც განთვასებულია ინტერნეტის პროვაიდერთან და რამდენიმე ოპტიკური ქსელის ერთეულისგან - იგივე ONUs (optical network units), რომელებიც განთავსებულია ჩვენს სახლებთან. როგორც წესი ერთ OLT-სთნ 32-მდე ONU არის ხოლმე დაკავშირებული. PON-ის სახელწოდებაში სიტყვას “passive” - პასიური, გამოიყენება იმის გამოსახატავდ, რომ ქსელში ინფორმაციის გატარებისთვის სისტემას არ გააჩნია ენერგიის მოთხოვნა და არც აქტიური ელექტრონული ნაწილები. სწორედ ეს განასხვავებს PON-ს აქტიური ოპტიკური ქსელებისგან, რომლებიც საჭიროებენ ელექტროენერგიით მომუშავე გადამთველებს, ბოჭკოვან კაბელებში ინფორმაციის ტრანსფერისთვის.

ქვემოთ მოცემულ სურათზე გრაფიკულადაა გამოსახული PON-ი. წარმოიდგინეთ, რომ OLT მოწყობილობები განთავსებულია ინტერნეტის პროვაიდერის ოფისში და დაახლოებით 20კმ-მდე ოპტიკურ-ბოჭკოვანი კაბელით დაკავშირებულია რამდენმე ONU-სთან, პასიური ოპრიკური გამყოფის (POS) გამოყენებით, რომელიც ასრულებს ბოჭკოვან კავშირს მომხმარებლის სადემარკაციო წერთილთან - ანუ სახლთან ახლოს. ამის შემდე ONU ეზერნეტ კაბელის გამოენებით ინტერნეტით უზრუნველჰყოფს მომხმარებლის ლოკალურ ქსელს, იგივე LAN-ს (Local Area Network).

ლოკალური ქსელში კაბელი უკავშირდება ჩვენს ინტერნეტის მარშრუტიზატორს (იგივე როუტერი), თუმცა ამის შესახებ აქ აღარ გავაგრძელებთ, თუ როგორ მუშაობს შიდა ქსელი შეგიძლიათ იხილოთ ჩვენს ბლოგში - ინტერნეტის როუტერების შესახებ.

დავუბრუნდეთ პასიურ ოპტიკურ ქსელს და გავარკვიოთ რა ტიპის PON-ები არსებობს?

ყველა PON სისტემას აქვს არსებითად ერთი და იგივე თეორიული ტევადობა ოპტიკურ დონეზე. ზედა და ქვედა ტრაფიკის ამტარუნარიანობის ლიმიტები დადგენილია ელექტრული გადაფარვით, ანუ პროტოკოლით, რომელიც გამოიყენება სიმძლავრის გასანაწილებლად და ასევე, კავშირის მართვისთვის. ეს სისტემა მუდმივად ახლდება. დღეისათვის განვითარების ეტაპების მიხედვით ცნობილია APON, BPON, EPON, GPON სისტემები. ეს ვერსიები ერთმანეთისგან განსხვავდება გადაცემის რეჟიმებითა და გადაცემის სტანდარტებით, რომლებიც შემუშავებულია სხვადასხვა პერიოდებში.

1990-იანი წლების დასაწყისში საერთაშორისო ტელეკომუნიკაციების გაერთიანებამ პირველად წარადგინა APON სისტემა, რომელიც იყენებდა ასინქრონული ტრანსფერის რეჟიმს - Asynchronous Transfer Mode (ATM) მონაცემების გადაცემისთვის.

მოგვიანებით, გამომდინარე იქიდან, რომ Ethernet ტექნოლოგია სწრაფად ვითარდებოდა, APON-ის გამოყენება შემცირდა და შემოთავაზებული იქნა ფართოზოლოვანი პასიური ოპტიკური ქსელის (BPON) კონცეფცია. BPON არის გაფართოება APON სტანდარტის შემდეგ. თავდაპირველად მასაც APON ეძახდნენ, თუმცა შემდეგ დიფერენციაციისთვის სახელი შეეცვალა და BPON გახდა. BPON დაფუძნებულია ATM პროტოკოლზე, 155 მბ/წმ uplink და 622 მბ/წმ downlink დინამიური სიჩქარის განაწილებით, დაცვისა და სხვა ფუნქციებით. მას შეუძლია უზრუნველყოს ისეთი სერვისები, როგორიცაა Ethernet წვდომა, ვიდეო გადაცემა და მაღალი სიჩქარე.

იმის გამო, რომ BPON-ის აწყობა ძვირი ჯდებოდა, იგი EPON სისტემამ ჩაანაცვლა, რომელიც ბევრად ეკონომიური და სწრაფია. EPON არის Ethernet პასიური ოპტიკური ქსელი, აერთიანებს PON-სა და Ethernet ტექნოლოგიის უპირატესობებს და აქვს point-to-multipoint (წერტილიდან მრავალწერტილში) სტრუქტურა.

GPON არის გიგაბიტიანი პასიური ოპტიკური ქსელი ( gigabit passive optical network). შეიძლება ითქვას, რომ GPON არის მოწინავე ტექნოლოგია, რომელსაც აქვს უფრო დიდი გამტარუნარიანობა და ერთდროულად გამოიყენება უფრო მეტი მომხმარებლის მიერ, ვიდრე EPON. გამომდინარე იქიდან, რომ GPON-ს აქვს მაღალი სიჩქარე და მრავალჯერადი სერვისი EPON-თან შედარებით, GPON ტექნოლოგია უფრო რთულია და ღირებულება უფრო მაღალია, ვიდრე EPON-ის.

საინტერესოა, რა არის ზოგადად PON ტექნოლოგიის დადებითი და უარყოფითი მხარეები?

უპირატესობები:

• PON ტექნოლოგიის დანერგვა უფრო იაფია ვიდრე სხვა ფართოზოლოვანი მიწოდების ალტერნატიული ტექნოლოგიები.
• არ ესაჭიროება ელექტრო ენერგიით მომუშავე შუა დიაპაზონის მოწყობილობები.
• იყენებს არსებულ ოპტიკურ ბოჭკოს.
• არის უსაფრთხო.
• ფარავს შედარებით დიდ დისტანციებს, მაგალითად, როგორიცაა 20 კილომეტრი ცენტრალური ოფისიდან.

უარყოფითი მხარეები:

• საჭიროებს ბოჭკოს ფართო განლაგებას.
• დიდი ქსელი შეიძლება გახდეს ნაკლებად ეფექტური ტრაფიკის მენეჯმენტის კუთხით, ცენტრალური ოფისიდან კონკრეტული მომხმარებლის ONU-მდე.
• ელექტრო ენერგიის მოხმარებაზე დამოკიდებული ქსელური მოწყობილობებისგან განსხვავებით, PON ტექნოლოგია შეზღუდულია ინფორმაციის ტრანსფერის დისტანციით.

GPON-ის ან EPON-ის ღირებულება დამოკიდებულია OLT, ONU/ONT და პასიურ ოპტიკურ კომპონენტებზე. განსხვავებულია სხვადასხვა GPON OLT ან EPON OLT ფასიც. მომხმარებელთა იგივე რაოდენობისთვის, ბოჭკოვანი კაბელისა და კაბინეტის ღირებულება ერთი და იგივეა EPON-სა და GPON-ისთვის. რაც შეეხება, OLT და ONT-ის ღირებულებას, იგი განისაზღვრება ASIC (Application Specific Integrated Circuit) და ოპტიკური გადამცემის მოდულებით. ბაზარზე ხელმისაწვდომი GPON ჩიპსეტები ძირითადად დაფუძნებულია FPGA-ზე (Field Programmable Gate Array), რომელიც უფრო ძვირია ვიდრე EPON MAC (Media Access Control) ASIC ლეიერი. ამასთან EPON-ის ოპტიკური მოდული უფრო იაფია ვიდრე GPON.

დასკვნა: EPON უფრო იაფია, ვიდრე GPON.

ალბათ გადაჭრით რთული სათქმელია, თუ რომელი ტექნოლოგია უნდა აირჩიოთ. ეს დამოკიდებულია ოპტიკურ ბოჭკოვანი წვდომის საერთო ღირებულებაზე, სერვისის მოთხოვნებზე, მომხმარებების რაოდენობაზე და ა.შ. ტელკო სისტემში GPON/ EPON მოწყობილობების ფართო არჩევანს გთავაზობთ. ამასთან, ჩენთან არა მხოლოდ ტექნიკის შეძენაა შესაძლებელია, სურვილისამებრ ჩვენი IT სერვისების ჯგუფი გაგიწევთ კვაილიფიციურ რეკომენდაციებსაც და შეგარჩევინებთ იმ სისტემას, რომელიც თქვენს მოთხოვნებს შეესაბამება.
პროდუცქია შეგიძლიათ შეარჩიოთ ლინკზე - GEPON / GPON მოწყობილობები.

სერვისისთვს დაგვიკავშირდით: +995 322 192 999.

წყაროები:

https://www.techtarget.com/searchnetworking/defini...

https://www.e1-converter.com/TechnicalLectures/Wha...

https://www.vsolcn.com/blogs-detail/gpon-vs-epon-w...