რა არის Wi-Fi 6?

17/10/2022

Wi-Fi 6 802.11 ax, ფართო საზოგადოებისთვის ცნობილი როგორც Wi-Fi 6, ოფიციალურად 2019 წელს შეიქმნა. ის ბევრად უფრო სწრაფია, ვიდრე მისი წინამორბედი Wi-Fi5 იგივე 802.11 ac, თუმცა სისწრაფის მატება არ ყოფილა ამ სტანდარტზე მუშაობის ამოცანა. Wi-Fi 6 შექმნის მთავარი მიზანი გახლდათ ინტერნეტის მიწოდებისა და წარმადობის გაუმჯობესება იმ პირობებში, როცა ერთი Wi-Fi როუტერით ერთდროულად რამდენიმე მოწყობილობა სარგებლობს.

თუ ახლა სახლში ხართ მიმოიხედეთ, ან უბრალოდ წარმოიდგინეთ თქვენი სახლი და გონებაში დათვალეთ რამდენი მოწყობილობა სარგებლობს ერთი როუტერის მიერ მოწოდებული უკაბელო ინტერნეტით - ეს შეიძლება იყოს ოჯახის ყველა წევრის სმარტფონი, სმარტ ტელევიზორი, პერსონალური კომპიუტერი, ნოუთბუქები, ახალი თაობის მაცივარი, სამეთვალყურეო კამერები და ა.შ. წარმოიდგინეთ, რომ ყველა ჩამოთვლილი მოწყობილობა ერთმანეთს „ეჯიბრება“ იმისათვის, რომ თავად დაიჭირონ როუეტერიდან წამოსული Wi-Fi ინტერნეტის სიგნალები. რაც საბოლოო ჯამში იწვევს ინტერნეტის შენელებას, ვინაიდან როუტერებს ერთდროულად მოწყობილობების ლიმიტირებულ რაოდენობასთან დაკავშირების შესაძლებლობა აქვთ. ჰოდა, იმისათვის, რომ მომხმარებლების მოთხოვნებისა და თანამედროვე ცხოვრების ტემპისათვის ფეხი აეწყოთ, ინჟინრებმა Wi-Fi 6 შექმნეს.

რა განსხვავებაა Wi-Fi 5-სა და Wi-Fi 6-ს შორის?

მესამე სიხშირე

ზოგადად Wi-Fi როუტერის მუშაობის პროცესი ასეთია - როუტერი ქმნის Wi-Fi სიგნალებს - იგივე სიხშირის დიაპაზონებს, რისი საშუალებითაც მას Wi-Fi მოწყობილობები უკავშირდებიან. აქამდე როუტერებში სიხშირის დიაპაზონის რაოდენობა მხოლოდ 2 იყო: 2.4 გიგაჰერციანი და 5 გიგაჰერციანი. თუმცა ახალ Wi-Fi 6 E-ს დამატებული აქვს მესამე - 6 გიგაჰერციანი სიხშირის დიაპაზონიც. მესამე სიხშირე უზრუნველყოფს დამატებით არხებს ინფორმაციის მიწოდებისათვის და აუმჯობესებს ინტერნეტის ხარისხს, განსაკუთრებით კი ისეთ ადგილებში, სადაც ხალხმრავლობაა და ერთდროულად ბევრი ინტერნეტ მოწყობილობა მუშაობს.

ODFMA

შემდეგი განსხვავება არის დრო - Wi-Fi 5-ის მაქსიმალური სისწრაფე არის 3.5 გიგაბიტი წამში, მაშინ როცა, Wi-Fi 6-ის შემთხვევაში სისწრაფე 9.6 გიგაბიტ/წამია, რაც საკმაოდ დიდ ზრდას ნიშნავს. ამ სისწრაფეს - ODFMA ტექნოლოგიას უნდა ვუმადლოდეთ. OFDMA იგივე - Orthogonal Frequency-division multiple access-ის მთავარი დანიშნულებაა შეამციროს დაყოვნება და მონაცემები ერთდროულად რამდენიმე მოწყობილობასთან უფრო ეფექტურად მიიტანოს. მარტივად რომ წარმოვიდგინოთ, მუშაობის სქემა დაახლოებით ასეთია: ვთქვათ, ოთახში მუშაობს 3 Wi-Fi მოწყობილობა - სმარტფონი, ნოუთბუქი და პერსონალური კომპიუტერი. ახლა კი წარმოიდგინეთ, რომ Wi-Fi ტალღები არის სუპერმარკეტის ურიკები, რომლებიც როუტერში მონაცემებით „იტვირთებიან“ და ინფორმაცია მოწყობილობებამდე მიაქვთ.

თუ Wi-Fi 5-ით სარგებლობთ, მაშინ ურიკა როუტერიდან წამოიღებს მხოლოდ ერთი მოწყობილობისთვის განკუთვნილ მონაცემებს და მიიტანს ამ მოწყობილობამდე, მას მოჰყვება მეორე ურიკა, რომელსაც მონაცემები მეორე მოწყობილობისთვის მიაქვს და ა.შ. გამოდის, რომ მოწყობილობებს უწევთ მათი კუთვნილი ურიკის ლოდინი.

Wi-Fi 6-ის შემთხვევაში თითოეულ ურიკას შეუძლია არა 1 მონაცემის, არამედ სამივე მოწყობილობისთვის განკუთვნილი მონაცემების წამოღება და სამივესთვის ერთდროულად მიწოდება. აქ მოწყობილობები უკვე აღარ ელოდებიან მათ კუთვნილ ურიკას - ანუ Wi-Fi სიგნალს, ვინაიდან როუტერიდან წამოსული ყველა სიგნალი უკვე შეიცავს თითოეული მოწყობილობისთვის განკუთვნილ მონაცემს, მომხმარებლისთვის კი ეს ყველაფერი ნიშნავს აჩქარებულ ინტერნეტს.

BEAMFORMING

მე-6 თაობის Wi-Fi-ს გაუმჯობესებული აქვს სხივის ფორმირებაც, იგივე beamforming. ეს არის ტექნოლოგია, რომელიც აფორმირებს და კონკრეტული მიმართულებით აგზავნის ინტერნეტის ტალღებს, რაც საბოლოო ჯამში იწვევს ტალღების გაძლიერებას. Beamforming ტექნოლოგიის გარეშე Wi-Fi როუტერი ტალღებს აგზავნის ყველა მიმართულებით - 360 გრადუსით, რაც საერთოდ არ არის საჭირო, საბოლოო ჯამში კი ტალღა სუსტდება. beamforming ტექნოლოგიის წყალობით ინტერნეტ როუტერს შეუძლია დააფიქსიროს სად იმყოფება დაკავშირებული Wi-Fi მოწყობილობა და სიგნალი კონკრეტულად ამ მოწყობილობის მიმართულებით გააგზავნოს. ასეთი ტალღები ინარჩუნებენ სიძლიერეს და შესაბამისად ინტერნეტის ხარისხს.

BSS

Wi-Fi 6-ის კიდევ ერთი განახლებული და მოწინავე ფუნქციონალია BSS - Basic Service Set Coloring ტექნოლოგია, რომლის მეშვეობითაც როუტერს შეუძლია სხვა ახლოს მდებარე ქსელიდან წამოსული ტალღების გარჩევა. თუ სახლში მეზობლის Wi-Fi-ს “იჭერთ” ესეიგი თქვენი და მეზობლის როუტერების დაფარვის სივრცეები ერთმანეთს კვეთს. ასეთ დროს ორივე როუტერიდან წამოსული ტალღები ერთმანეთს ფარავენ და ერევიან, რამაც შეიძლება ინტერნეტის მიწოდებისას ხარვეზი შექმნას. Wi-Fi 6-ს თავისი BSS ტექნოლოგიით შეუძლია მეზობლის როუტერიდან წამოსული და მისთვის განკუთვნილი ტალღები სხვადასხვა ფერით „გააფერადოს“, შედეგად თქვენი ინტერნეტი აღარ მიიღებს მეზობლისთვის განკუთვნილ მონაცემებს, რომლის დაფილტვრაში ენერგიასა და დროს აღარ დახარჯავს, მხოლოდ საკუთარ მონაცემებზე იქნება ორიენტირებული და ბევრად ხარისხიანად და ეფექტურად იმუშავებს.

Target Wake Time

Wi-Fi 6-ს ისიც კი შეუძლია, რომ Wi-Fi მოწყობილობების ბატარეის დრო გაახანგრძლივოს, იკითხავთ ალბათ, რა შუაშია ერთმანეთთანო... აი რაშია საქმე: Wi-Fi 6-ს აქვს ახალი ტექნოლოგია სახელად - Target Wake Time. ამ ტექნოლოგიის გამოყენებით როუტერები და აქსეს ფოინთები ქმნიან ინტერნეტის მიწოდების გრაფიკს - ანუ გეგმავენ, როდის უნდა გაიზგავნოს და მიეწოდოს სიგნალი კონკრეტულ მოწყობილობას. იმ მომენტში, როდესაც მოწყობილობები არ ელოდებიან სიგნალის მიღებას, მათი ბატარეა ძილის რეჟიმზე გადადის და მათი Wi-Fi ანტენები ითიშება, რაც საბოლოო ჯამში ბატარეას ზოგავს.

MU-MIMO

კიდევ ერთი ტექნოლოგია, რომელსაც Wi-Fi 6 იყენებს არის MU-MIMO (multiple-user, multiple-input, multiple-output). ეს ტექნოლოგია პირველად Wi-Fi 5-ის მეორე ვერსიაში გამოიყენეს და მისი მთავარი დანიშნულებაა, რომ როუტერმა ერთდროულად რამდენიმე მოწყობილობასთან შეძლოს კავშირის დამყარება. Wi-Fi 5-მდე ინტერნეტის როუტერები მუშაობდნენ SU-MIMO (Single-user, multiple-input, multiple-output) - როუტერი კი უკავშირდებოდა რამდენიმე როუტერს, თუმცა არა ერთდორულად, ანუ თითოეული კავშირის დასამყარებლად ელოდებოდა რიგს. MU-MIMO ტექნოლოგიის წყალობით როუტერიდან წამოსული უკაბელო ინტერნეტის ტალღა რამდენიმე ნაწილად იყოფა და ერთდროულად მიემართება თითოეული დაკავშირებული მოწყობილობისკენ.

როგორც უკვე აღვიშნეთ, MU-MIMO ტექნოლოგიის დებიუტი ჯერ კიდევ Wi-Fi 5-ის მეორე ვერსიაში შედგა, თუმცა იგი მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა Wi-Fi 6-ში. განსხვავება იმაშია, რომ 5G-ის შემთხვევაში ერთდროულად მხოლოდ 4 მოწყობილობის კავშირია მხარდაჭერილი, Wi-Fi 6-ის შემთხვევაში ეს რიცხვი 12-მდეა გაზრდილი.

WPA3

მორიგი კარგი ამბავი Wi-Fi 6-ის შესახებ არის ის, რომ მას აქვს უსაფრთხოების უახლესი პროტოკოლი - WPA3. ეს ახალი პროტოკოლი ბევრად უკეთესად შიფრავს სიგნალს და ახდენს მის აუთენთიფიკაციას, რაც საბოლო ჯამში უკეთესად გიცავთ პაროლის ამომცნობი შეტევებისგან.

საბოლოოდ, რისთვის არის განკუთვნილი Wi-Fi?

პასუხია: სივრცეებისთვის, სადაც ბევრი - 15, 20, 25 Wi-Fi მოწყობილობა მუშაობს ერთდრულად. ამ ბლოგში ჩამოთვლილი ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებით, მე-6 თაობის Wi-Fi უზრუნველყოფს ბევრად უფრო ხარისხიანი და სწრაფი ინტერნეტის მიწოდებას. თუმცა, აქვე გასათვალისწინებელია: იმისათვის, რომ Wi-Fi 6-ის ყველა ბენეფიტით ისარგებლოთ და რეალური შედეგი დაინახოთ, მასთან დაკავშირებული მოწყობილობები მე-6 თაობის Wi-Fi-სთან შესაბამისობაში უნდა იყოს. მაგალითად, თუ გაქვთ ოფისი, სადაც ტექნიკა თქვენ თავად უნდა შეიძინოთ მაშინ ამის უზრუნველყოფა ადვილი იქნება, მაგრამ თუ გაქვთ კაფე, რესტორანი ან სხვა საზოგადოების თავშეყრის ადგილი, სადაც უცხო ადამიანებმა უნდა გამოიყენონ თქვენი უკაბელო ინტერნეტი, მაშინ Wi-Fi-ს 6 გამოყენება ცოტა სათუოა - დიდი ალბათობით სმარტფონებით მოინდომებენ დაკავშირებას, რაც არ გამოუვათ.

წყაროები:

https://www.wi-fi.org/countries-enabling-wi-fi-in-...